جستاری در ارکان ماهیت سرایت در فقه و حقوق کیفری (خلاء زدایی قانونی از ماهیت سرایت)

Authors

  • زرگریان, طه مرکز مطالعات فقهی پزشکی قانونی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
  • فاطمی نیا, یوسف گروه فقه پزشکی، مرکز تحقیقات پزشکی قانونی، سازمان پزشکی قانونی ایران، تهران، ایران
  • قورچی‌بیگی, مجید گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
Abstract:

قانون‌گذار در کتاب قانون مجازات اسلامی در مواد متعددی، اصطلاح سرایت را موضوع قانونگذاری قرار داده است. قانون‌گذاری پیرامون هر موضوعی ایجاب می‌‌کند که در گام نخست، ماهیت موضوع مد نظر به‌شکل کامل تبیین شده و همۀ ارکان اساسی آن ماهیت شناسایی شوند اما قانون‌گذار بدون آنکه منظور خود را از واژۀ سرایت مشخص کند به تقنین در این‌باره پرداخته که این امر سبب ابهامات فراوانی برای کارشناسان پزشکی قانونی شده است. یکی از محورهای اختلافِ نظر دربارۀ ماهیت سرایت، بحث گذشت زمان به عنوان شرطی اساسی در تحقق ماهیت سرایت است، این موضوع در نظام حقوقی کامن‌‌لا توجه قرار گرفته است؛ به‌گونه‌ای که تا سال‌‌ها، گذشتِ زمانِ یک سال و یک روز، شرط تحقق سرایت شمرده می‌‌شد. حائز اهمیت است که ماهیت سرایت از ابداعات فقهی است که قانون‌گذار از آن بهره است. بنابراین شایسته بود تا که قانون‌گذار با برشمردن شروط تحقق ماهیت سرایت، اقدام به بیان مفهوم و منظور خود از اصطلاح مد نظر کرد. هدف پژوهش حاضر، یافتن ارکان تحقق ماهیت سرایت است. روش بررسی پژوهش حاضر بر اساس منطقِ توصیفی-تحلیلی است که ابزار گردآوری اطلاعات برای تضارب آرا و ارزیابی استدلالی، به‌صورت تحقیقات کتابخانه‌‌ای اعم از مطالعه‌‌ی کتب فقهی، حقوقی، پزشکی و قوانین مربوطه است. پژوهش حاضر با شناسایی خلاء قانونی دربارۀ ماهیت سرایت و ارزیابی آرای مختلف، ادلۀ روایی و مفهوم‌‌شناسی عمیق از واژگان کاربردی به این نتیجه رهنمون شد که تحقق ماهیت سرایت منوط به دو شرطِ وجودِ دو جنایت و رابطۀ سببیت است و گذشت زمان فقط از ملزومات شایع سرایت است نه از ارکان ماهیت سرایت.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ماهیت سرایت و آثار فقهی و حقوقی آن

چکیده سرایت یعنی صدمه یا آسیبی بر جسم دیگری وارد شود که این صدمه به مرور زمان گسترش پیدا کرده و موجب آسیب بزرگ تری شود. ماهیت سرایت و آثار آن از اهمیت وکاربرد ویژه ای برای صدور حکم دردادگاه برخوردار است. هدف از اجرای این تحقیق تبیین ماهیت سرایت و آثار فقهی و حقوقی آن با روش توصیفی – تحلیلی است. سرایت هم در جرایم عمدی اتفاق می افتد و هم در جرایم غیر عمدی، در مورد اخیر، راجع به ماهیت سرایت بین ف...

15 صفحه اول

ماهیت برائت در فقه و حقوق

بسـیاری از اصـطلاحات حقوق اروپایی و فقه اسلامی دارای اشتراک در الفاظ ‌اند؛ به‌گونه‌ای تصور می‌شود تفاوتی در ماهیت آن‌ها وجود ندارد، اما با بررسی دقیق این اصطلاحات و ماهیت آن‌ها می‌توان گفت هر یک از این اصطلاحات که مقتبس از مبانی خویش می‌باشد، دارای مفهومی متفاوت از اصطلاح به ظاهر مشابه است. از این جمله، «اصل برائت» در فقه اسلامی است که از مبانی خدامحورا...

full text

ماهیت نهاد دیه از منظر فقه اسلامی و حقوق کیفری ایران

This article studies the nature of blood money (Dia) in Islamic jurisprudence. There is a question whether blood money (Dia) is a punishment or it is solely compensation. There are four different views in this respect. Some believes it is only a punishment, others say it is only compensation. Some others say that we should divide it into two various parts; thus it is sometimes punishment and so...

full text

ماهیت برائت در فقه و حقوق

بسـیاری از اصـطلاحات حقوق اروپایی و فقه اسلامی دارای اشتراک در الفاظ اند؛ به گونه ای تصور می شود تفاوتی در ماهیت آن ها وجود ندارد، اما با بررسی دقیق این اصطلاحات و ماهیت آن ها می توان گفت هر یک از این اصطلاحات که مقتبس از مبانی خویش می باشد، دارای مفهومی متفاوت از اصطلاح به ظاهر مشابه است. از این جمله، «اصل برائت» در فقه اسلامی است که از مبانی خدامحورانه تأثیر پذیرفته است و مشترک لفظی آن در حقو...

full text

ماهیت و آثار طلاق توافقی در فقه و حقوق

            طلاق توافقی از وقایع نوپدید در حقوق خانواده است که طبق آن زن و شوهر برای طلاق و حل­و­فصل تمامی وابستگی­های مالی و مسائل مربوط به فرزندان مشترک برای رجوع به محکمه­ی خانواده توافق می­کنند. به دلیل آثار متفاوت انواع طلاق­ها در روابط طرفین، شناخت ماهیت آنها اهمیت ویژه­ای دارد. این پژوهش با روش کیفی و با مراجعه به مستندات فقهی و حقوقی، ماهیت طلاق توافقی را بررسی کرده است. در طلاق توافقی،...

full text

ماهیت اختیار و جایگاه آن در حقوق کیفری

اختیار بزهکار در ارتکاب جرم اگر چه غالبا به عنوان جزء اساسی در احراز مسئولیت کیفری قلمداد می گردد، لکن مفهومی که از آن اراده می شود، معمولا مجمل و آمیخته با ابهام است. به طوری که گاه به جای اراده ، قصد ، رضا و مانند آن استعمال شده است و همین امر موقعیت اختیار در نظریه عمومی جرم و مسئولیت کیفری را با چالش مواجه کرده است. در این مقاله تلاش شده است با بهره گیری از منابع فقهی و موازین حقوقی، ضمن تب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 23  issue 4

pages  251- 260

publication date 2018-03

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023